Zmiany w ISO 14001:2015 w praktyce

Działanie przedsiębiorstw z uwzględnieniem najnowszych wymagań prawnych odnośnie ochrony środowiska, ale też w oparciu o wewnętrzną etykę i politykę pro-ekologiczną stanowi dziś jedno z zadań stawianych przemysłowi przez przeróżne jednostki, organizacje i agencje rządowe, dla których ekologiczne bezpieczeństwo środowiska jest najwyższym priorytetem.

Norma ISO 14001 2015 wprowadzona na rynek przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną to sposób, by zapewnić sobie zgodność działań z powyższymi prawami i wymaganiami społecznymi, ale też jednocześnie zyskać na wprowadzaniu zmian dążących do obniżenia negatywnego wpływu przedsiębiorstwa na środowisko. Wprowadzone w normie ISO 14001 2015 zmiany zdecydowanie podniosły wymagania środowiskowe dla organizacji i przedsiębiorstw, uwzględniając w swoich założeniach wytyczne możliwe do zrealizowania niezależnie od rozmiarów i branży działalności firmy. Jakie zmiany zostały przedstawione w nowej normie i jak zmieniło się dzięki nim postrzeganie kwestii zarządzania środowiskowego?

Aktualizacja wymagań ISO 14001: 2015 – jakie zmiany proponuje nowa norma?

W ramach zmian wprowadzanych stopniowo do standardów ISO na przestrzeni ostatnich lat pojawiła się zupełnie nowa struktura przedstawiania norm, do której podporządkowano także ISO 14001:2015. Ze względu na wprowadzone zmiany możliwe jest dziś wprowadzanie systemów zarządzania opartych o różnorodne normy ISO bez konieczności wdrażania zmian w stosowanych już schematach pracy, co dla firm wydaje się być znacznie korzystniejsze, łatwiejsze do zrozumienia i zwyczajnie bardziej spójne.

Znacznie większe znaczenie miały tu jednak mimo wszystko zmiany w treści samej normy, wprowadzające kilka nowych pojęć i zmieniające częściowo sposób postrzegania konkretnych wymagań starszych wersji standardu.

Choć należałoby podkreślić, że podstawowe cele normy ISO 14001 nie zmieniły się, sama forma ich zapisu i interpretacji jest dziś z pewnością nastawiona na jeszcze lepsze efekty wdrażania ISO 14001:2015 w struktury firmy. Nowe ISO 14001 2015 określa wymogi dotyczące systemu zarządzania środowiskowego dla organizacji, które ze względu na swoją działalność są zobowiązane do wykazywania własnych działań zwiększających efektywność środowiskową, a także dla tych którzy z własnej woli dążą do zwiększenia własnej efektywności środowiskowej i spełniania celów wyznaczonych sobie jako nadrzędne.

Nowa norma poszerza w swoich założeniach kontekst organizacji, podkreślając między innymi konieczność rozważenia środowiskowego wpływu poszczególnych działań nie tylko samej firmy, ale wszystkich współpracujących z nią elementów – jej kontrahentów, zarządu, pracowników, partnerów biznesowych czy nawet klientów. Konieczne jest, aby organizacje potrafiły jasno określić wewnętrzne i zewnętrzne czynniki własnej organizacji wpływające na ochronę środowiska oraz umiejętnie pracowały nad eliminacją działań szkodliwych. Norma kładzie też większy nacisk na rolę przywództwa i kierownictwa w zachowywaniu, projektowaniu i udoskonalaniu wewnętrznej polityki środowiskowej firmy zarówno w celu sprostania wymaganiom ISO 14001:2015, jak i poprawie własnego wizerunku jako firmy zaangażowanej w ochronę środowiska.

Norma ISO 14001 2015 – zarządzanie środowiskowe najwyższej jakości

ISO 14001:2015 zakłada pełne skupienie się organizacji na identyfikacji i eliminacji ryzyka poprzez określenie jego wpływu na efektywność środowiskową, zaplanowanie zmian prowadzących do eliminacji wpływu szkodliwego i zaprojektowanie strategii radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych na wypadek wystąpienia zagrożenia.

Konieczne jest również, aby proaktywnie szukać możliwości w zakresie zwiększenia efektywności, udoskonalania procesów i poprawy ogólnej skuteczności systemu zarządzania środowiskiem w kontekście przedsiębiorstwa. Najnowsza wersja normy odrzuca konieczność prowadzenia dokumentacji tak wnikliwie, jak odbywało się to w przypadku poprzedniej wersji normy, dając organizacji większą swobodę wyboru dokumentowania procesów mających dla niej największe znaczenie. Jednocześnie jednak istnieją pewne dokumenty obowiązkowe, których prawidłowość będzie sprawdzana podczas audytów wewnętrznych i zewnętrznych. Organizacje muszą dopilnować między innymi, aby udokumentowane zostały działania prowadzące do spełnienia warunków normy oraz zaświadczały o skutecznym wdrożeniu i utrzymywaniu systemu zarządzania środowiskowego.

Kwestią, która nie uległa zmianie, ale została zdecydowanie pogłębiona przez nową normę jest konieczność nastawienia na ciągłe doskonalenie. Opracowywanie i skuteczne wdrażanie działań naprawczych jest teraz traktowane nadrzędnie, a sam proces doskonalenia działań niezgodnych dotąd z założeniami normy powinien odbywać się w oparciu o cykl Deminga zakładający analizę błędów, ich korektę, wrażanie i monitorowanie efektów aż do osiągnięcia oczekiwanych rezultatów.

Jak przygotować się do zmian ISO 14001 – szkolenia z nowej normy.

Organizacje, które stosowały się wcześniej do wymogów normy ISO 14001 i posiadają certyfikat zgodności z jej wymogami powinny przeprowadzić ponowny audyt wewnętrzny analizujący luki pomiędzy starym systemem zarządzania środowiskiem a wymaganiami nowej normy i wdrożyć działania naprawcze przed wymaganym ponownym audytem certyfikacyjnym.

Ci, którzy nie stosowali dotąd wymogów normy i chcą poznać zalety i zasady jej wdrażania i stosowania powinni natomiast rozpocząć swoją pracę z normą od cyklu szkoleń ISO 14001 organizowanych przez akredytowane jednostki certyfikacyjne takie jak DNV GL, TUV, czy DELTA.

Zdobycie cennej wiedzy odnośnie wymagań normy poprzez rozmowę z osobami znającymi dokładnie charakterystykę jej działania i zajmującymi się na co dzień wdrażaniem jej w praktyce pozwoli skutecznie przygotować się do nadchodzącego procesu planowania, projektowania i wdrażania nowego systemu zarządzania środowiskowego opartego o normę ISO 14001.

Co więcej, ze szkoleń takich mogą skorzystać zarówno kierownicy i managerowie odpowiedzialni za systemy zarządzania w organizacji, jak i pracownicy dla których konieczność wdrażania zmian może być nie do końca zrozumiała. Uświadomienie im potrzeby doskonalenia działań sprawi, że proces wdrażania i skutecznego stosowania nowego systemu będzie przebiegał znacznie łatwiej i z mniejszym ryzykiem błędów. Ostatnią grupą, do której kierowane są tego typu szkolenia są audytorzy wewnętrzni, którzy podejmą w swojej firmie rolę przywódcy i lidera zmian w systemie zarządzania pod kątem nowej normy. Ich rolą będzie odnajdywanie wszelkich niedociągnięć systemu w stosunku do normy i analizowanie ich pod kątem możliwych poprawek.

Systemy zarządzania środowiskowego oparte na zasadach ISO 14001:2015 wprowadzają firmy na zupełnie nowy poziom świadomości środowiskowej i pozwalają im skupić się na zwiększaniu efektywności środowiskowej poprzez zrównoważony rozwój i poprawę wydajności własnych procesów.

Działania na korzyść środowiska nie muszą przynosić firmie strat bądź też spowalniać jej rozwoju rynkowego, a wręcz przeciwnie, podnoszą jej status wśród konkurencji i otwierają drogę do zupełnie nowego grona klientów i kontrahentów. W efekcie więc wprowadzenie ISO 14001 2015 w struktury działania firmy może okazać się najlepszym, co ta może zrobić zarówno dla siebie, jak i otaczającego ją środowiska.

 

Źródła:

  • https://www.iso.org/iso-14001-revision.html