Jakie są etapy przetargu publicznego?

Przetargi publiczne organizowane przez podmioty publiczne (np. jednostki samorządowe) mogą dotyczyć zamówień na realizację dostaw, usług lub określonych prac (np. budowlanych). Zgodnie z Prawem zamówień publicznych, ich organizacja przebiega na podstawie kilku odgórnie ustalonych etapów, zależnie od wybranej formy przetargu (przetargi ograniczone i nieograniczone będą różniły się nieco między sobą). Jak przebiegają przetargi publiczne i jaka jest rola wadium w przetargu?

Etapy przetargów publicznych, a zabezpieczenie wadialne

Przetargi publiczne mogą być prowadzone w trybie ograniczonym, w którym oferty mogą składać jedynie wykonawcy zaproszeni do udziału w przetargu (wyłonieni na podstawie złożonych wniosków w odpowiedzi na publiczne ogłoszenie o zamówieniu) lub trybie nieograniczonym, w którym mogą uczestniczyć wszyscy oferenci spełniający wymogi określone w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Zarówno przetargi ograniczone, jak i nieograniczone, rozpoczynają się od stworzenia ogłoszenia o zamówieniu i opublikowania go na stronie internetowej zamawiającego, w Biuletynie Informacji Publicznej oraz, w przypadku zamówień o równowartości w złotych powyżej 207.000 euro, od przekazania informacji Urzędowi Publikacji Wspólnot Europejskich. Dobrze przygotowane ogłoszenie musi zawierać termin na złożenie ofert oraz opis warunków udziału w przetargu oraz sposobu, w jaki oceniane będzie ich spełnienie.  

Po zaproszeniu do składania ofert wykonawców, którzy spełniają warunki udziału w przetargu, zamawiający tworzy Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia przekazywaną do wybranych do przetargu wykonawców. Uczestnicy przetargu muszą złożyć wraz z ofertą oświadczenie o spełnieniu warunków określonych w SIWZ, a jeśli zamawiający żąda potwierdzenia ich spełnienia odpowiednią dokumentacją, do oferty należy dołączyć także wymagane dokumenty. 

gwarancja ubezpieczeniowa wadium

Okres składania ofert to także czas, w którym wykonawcy są zobowiązani do wniesienia wadium (o ile jest wymagane przez zamawiającego). Wadium może być warunkiem niezbędnym do uczestnictwa w przetargu publicznym i jest zwracane oferentom po zakończeniu przetargu i wyłonieniu wykonawcy umowy. Termin na wniesienie wadium upływa wraz z terminem składania ofert. Po tym okresie zamawiający wybiera najkorzystniejszą z ofert oraz podejmuje działania w kierunku zawarcia umowy z wykonawcą, który zaproponował najlepszą ofertę. Ostatnim etapem przetargu jest publikacja ogłoszenia o udzieleniu zamówienia lub zamknięciu przetargu, jeśli nie znaleziono oferty spełniającej oczekiwania zamawiającego. 

Wadium w przetargu publicznym – kiedy należy je wnieść i jaka jest jego rola? 

Wadium to pieniężne lub niepieniężne zabezpieczenie wnoszone przez oferentów w przetargu publicznym jako gwarancja dotrzymania warunków umowy. Zależnie od wartości zamówienia będącego przedmiotem przetargu, wadium może być wymagane prawnie lub ustalone z woli zamawiającego. Wadium jest zabezpieczeniem dla obu stron umowy – w przypadku niemożliwości zawarcia jej z winy oferenta, zamawiający zatrzymuje wadium i może żądać dodatkowej rekompensaty i analogicznie, jeśli winę ponosi zamawiający, oferent może otrzymać podwójną wysokość wniesionego wadium. 

Wadium można wnieść wyłącznie w formie przelewu bankowego na konto wskazane przez zamawiającego lub w formie niepieniężnej, tj. w postaci gwarancji ubezpieczeniowej wadium bądź gwarancji bankowej. Poza funkcją zabezpieczenia interesów obu stron przetargu (zamawiającego i wykonawcy),  wadium jest także formą przeciwdziałania zmowie przetargowej i może być wykorzystane w celu dyscyplinowania wykonawców do przestrzegania warunków przetargu określonych w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.