Jak wyliczana jest wysokość alimentów na dziecko?

Kwestię alimentów na dziecko w Polsce reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz Ustawa z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Zgodnie z przepisami, rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać.

Na jakiej podstawie wyliczana jest wysokość alimentów na dziecko?

Wysokość alimentów na dziecko wyliczana jest z uwzględnieniem dwóch czynników – potrzeb dziecka i możliwości zarobkowych rodzica.

■      Potrzeby dziecka

Na potrzeby dziecka składają się potrzeby podstawowe, czyli:

  • wyżywienie,
  • mieszkanie,
  • ubrania,
  • środki czystości,
  • leki,
  • edukacja,

a także potrzeby dodatkowe w postaci rozrywki, zajęć sportowych czy też wakacji.

■      Możliwości zarobkowe rodzica

Przez możliwości zarobkowe rodzica rozumiane są zarówno możliwości obecne, jak i potencjalne, w ustalaniu których sąd szacuje, ile rodzic mógłby zarobić z posiadanym przez siebie wykształceniem, zebranym doświadczeniem oraz aktualnym stanem zdrowia. W obliczaniu możliwości zarobkowych rodzica sądy żądają zazwyczaj przedłożenia zaświadczenia o zarobkach i przedstawienia rozliczenia podatkowego za poprzedni rok.

W Polsce wysokość alimentów ustalana jest indywidualnie dla każdego dziecka po przeprowadzeniu przez sąd postępowania dowodowego. Sądy nie dysponują przy tym uniwersalnym przelicznikiem określającym, jaki procent wynagrodzenia mogą stanowić tego typu świadczenia. Na wysokość świadczeń, poza potrzebami dziecka oraz możliwościami zarobkowymi rodzica, wpływ ma także poziom życia rodziców. Płacący alimenty ma bowiem obowiązek przekazywania na dziecko środków zapewniających mu podobny status materialny. Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż w wypadku dzieci posiadających orzeczenie o niepełnosprawności, na ustalenie wysokości alimentów wpływają inne przysługujące dziecku świadczenia, między innymi renta i dodatki pielęgnacyjne. Większość kosztów utrzymania dziecka poniesie ten z rodziców, który nie opiekuje się potomkiem na co dzień.

W jakich sytuacjach można się starać o podwyższenie lub obniżenie kwoty alimentów?

Kwota alimentów ustalona przez sąd może ulec podwyższeniu lub obniżeniu w zależności od okoliczności.

■      Podwyższenie kwoty alimentów

Wniosek o podwyższenie kwoty alimentów można złożyć w sytuacji, gdy zwiększeniu ulegną usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do pobierania świadczeń dziecka. Są to przede wszystkim:

  • rozpoczęcie nauki szkolnej związane z wydatkami na zakup pomocy naukowych oraz pokryciem kosztów dojazdu do szkoły,
  • zachorowanie powodujące konieczność przyjmowania leków, korzystania z rehabilitacji oraz częstych wyjazdów do specjalistycznych placówek medycznych,
  • zmiana zakresu potrzeb związana z dorastaniem dziecka.

O podwyższenie kwoty alimentów można starać się również w sytuacji polepszenia zarobków i możliwości majątkowych rodzica zobowiązanego do wypłaty świadczeń. Mowa przede wszystkim o otrzymaniu podwyżki pensji, wejściu w posiadanie darowizny lub spadku, a także o zdobyciu dodatkowych kwalifikacji zawodowych. Podstawą do ubieganie się o podwyższenie kwoty alimentów jest także ograniczenie wydatków rodzica zobowiązanego do wypłaty świadczeń, na przykład w sytuacji wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego wobec innych uprawnionych.

■      Obniżenie kwoty alimentów

O obniżenie kwoty alimentów można ubiegać się w następstwie zmniejszenia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do pobierania świadczeń dziecka. Mowa o takich sytuacjach, jak:

  • ograniczenie kosztów dojazdów do szkoły na skutek zmiany miejsca zamieszkania lub zmiany szkoły na położoną bliżej miejsca zamieszkania,
  • zmniejszenie kosztów edukacji na skutek zmiany szkoły prywatnej na publiczną,
  • ustanie potrzeby finansowania kosztownego leczenia lub rehabilitacji,
  • uzyskanie możliwości samodzielnego utrzymywania się przez uprawnione do pobierania świadczeń alimentacyjnych dziecko.

Rodzic zobowiązany do wypłaty świadczeń może ponadto wnioskować o obniżenie kwoty alimentów w momencie, gdy zmniejszyły się jego możliwości zarobkowe i majątkowe w wyniku:

  • utraty pracy,
  • obniżenia wynagrodzenia,
  • wystąpienia problemów zdrowotnych generujących koszty w postaci opłat za leczenie lub rehabilitację,
  • powstania obowiązku utrzymywania kolejnych osób – nowo narodzonych dzieci lub rodziców.

Proces zmiany kwoty alimentów

W celu zmiany kwoty alimentów należy wystąpić z powództwem do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby pozwanej lub powoda. W pozwie musi zostać określona kwota, o jaką ma być zmieniona wysokość świadczeń, zawarte powinno być również uzasadnienie żądania. Pozew o zmianę wysokości alimentów powinien być złożony w dwóch egzemplarzach – jednym przeznaczonym dla sądu, drugim dla strony przeciwnej.

Osoby poszukujące pomocy w wypełnieniu i złożeniu stosownych dokumentów w postępowaniach alimentacyjnych zachęcane są do skorzystania z usług adwokatów z kancelarii prawnej w Świnoujściu, specjalizujących się w prowadzeniu spraw rodzinnych.